Het aanvragen van een nieuwe Associate degree-opleiding is een project dat voor hogescholen niet dagelijks voorkomt. Het begeleiden en coördineren van het gehele proces is inmiddels een specialisme geworden, van een macrodoelmatigheid onderzoek tot het indienen van de Toets Nieuwe Opleiding bij de NVAO. Hogescholen worden begeleid en daarmee ontlast van een niet-corebusiness activiteit.
Proces
Afhankelijk van de wens, bestaan mijn werkzaamheden uit de volgende processtappen:
1. Adviseren van hbo-instellingen bij hun oriëntatie over wel of niet starten met een associate degree-opleiding; desgewenst het schrijven van een plan van aanpak of businesscase;
2. Procescoördinatie van de macrodoelmatigheidstoets, begeleiden van het arbeidsmarkt- en instroom-onderzoek en schrijven van de aanvraag die wordt ingediend bij de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO);
3. In nauwe samenwerking met het team ondersteunen, adviseren en mee-ontwikkelen van een Associate degree-opleiding. Op basis van het ontwikkelde programma, schrijven van de Toets Nieuwe Opleiding voor indiening bij de Nederlands-Vlaamse accreditatieorganisatie (NVAO) en
4. Begeleiden van het proces naar de accreditatie-dag door de NVAO, én begeleiden van de dag zelf.
Eenmaal in uitvoering, adviseer ik hogescholen op diverse gebieden: het vaststellen van het specifieke eindniveau (niveau 5 NLQF), het ontwikkelen van beoordelingsrubrics, het beoordelen van toetsen, begeleiding geven bij het opzetten van leerlijnen, etc. Ook het beoordelen van afstudeeronderzoeken als externe beoordelaar ter waarborging van kwaliteit en eindniveau, behoort tot het dienstenpakket.
Verder heb ik veel lol in het schrijven van opleidingsprofielen, zelfevaluaties en andere documenten.
Eric Aldewereld over Associate degree-opleidingen
Een Associate degree-opleiding (Ad-opleiding) heeft wat mij betreft een paar sterke punten die deze opleiding juist zo interessant maken:
1. Tweejarige hbo-opleiding, met doorstroommogelijkheid naar het derde studiejaar van een hbo-bacheloropleiding.
Het past in de trend van korter, sneller, praktischer en direct resultaat: binnen twee jaar heeft de student een formele beroepskwalificatie en is gereed om de arbeidsmarkt op te gaan. Een overzichtelijke periode. De keuze kan ook vallen op doorstuderen. Zowel de voltijd- als de deeltijd student kan na het behalen van zijn diploma binnen maximaal 2,5 jaar een bachelordiploma halen. Totaal iets meer dan vier jaar, maar halverwege de periode wel een officieel diploma. Een ideale route voor een stapelaar. Een logische overweging ook, gezien de wijzigingen in het studiebeursstelsel: als een investering voor een periode van vier jaar niet te overzien is, is de tweejarige Associate degree-opleiding een prima alternatief.
2. Een sterke focus op de arbeidsmarkt
Bij de ontwikkeling van nieuwe Ad-opleidingen wordt intensief samengewerkt tussen de hbo-instelling, mbo-instelling en werkgevers. Samen bepalen zij het beroepsprofiel waarvoor wordt opgeleid. Een beroepsprofiel dat ook verder kijkt
naar wat nu nodig is: er wordt rekening gehouden met ontwikkelingen in de (nabije) toekomst die invloed hebben op het beroepsprofiel. Nadat een scherp geformuleerd en toekomstbestendig profiel is opgesteld, wordt in co-makership
(docenten én werkveld) het onderwijsprogramma samengesteld. Als ook mbo-docenten mee-ontwikkelen, ontstaat een perfect doorlopende leerlijn.
3. Veel aandacht voor vaardigheden, o.a. 21e eeuwse vaardigheden
21e eeuwse vaardigheden zijn generieke vaardigheden en daaraan te koppelen kennis, inzicht en houdingen die nodig zijn om te functioneren in en bij te dragen aan de toekomstige samenleving. Deze vaardigheden zijn onder andere: ICT-(basis)vaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden, creatief denken en handelen, probleemoplossend denken en handelen, kritisch denken, sociale en culturele vaardigheden, communiceren en multidisciplinair samenwerken. Vanwege de beroepsgerichtheid van Ad-opleidingen, dient elke nieuwe opleiding aandacht te besteden aan deze belangrijke vaardigheden. De vaardigheden kunnen een onderdeel zijn van de praktijkleerlijn, terugkomen in studieloopbaancoaching en als apart onderdeel in het curriculum opgenomen worden. Ook nemen hbo-vaardigheden als reflecteren en onderzoeksvaardigheden een belangrijke rol in.